Historia i teraźniejszość – nowy przedmiot w szkołach ponadpodstawowych od 1 września 2022

Dnia 8 marca br. Minister Edukacji i Nauki podpisał trzy projekty rozporządzeń zmieniających rozporządzenia:

• w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej,
• w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia,
• w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół.

Nowy przedmiot historia i teraźniejszość

Nowy przedmiot historia i teraźniejszość zastąpi w liceum ogólnokształcącym i technikum oraz w branżowej szkole I stopnia przedmiot wiedza o społeczeństwie (w zakresie podstawowym).

Wymiar godzin zajęć przedmiotu historia i teraźniejszość będzie wynosił:

• liceum ogólnokształcące – klasa I – 2 godziny, klasa II – 1 godzina (łącznie 3 godziny),
• technikum – klasa I – 1 godzina, klasa II – 1 godzina, klasa III – 1 godzina (łącznie 3 godziny),
• branżowa szkoła I stopnia – klasa I – 1 godzina (

Harmonogram zmian

Przedmiot będzie wprowadzany sukcesywnie, tj. w roku szkolnym 2022/2023 w klasie I liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły I stopnia. W kolejnych latach zmiana obejmie kolejne klasy. Uczniowie, którzy rozpoczęli kształcenie w szkołach ponadpodstawowych przed rokiem szkolnym 2022/2023, nie będą objęci tą zmianą (będą uczyć się zgodnie z dotychczasową podstawą programową wiedzy o społeczeństwie).

Kwalifikacje wymagane od nauczycieli

Kwalifikacje do nauczania przedmiotu historia i teraźniejszość posiadają nauczyciele, którzy mają kwalifikacje do nauczania historii i wiedzy o społeczeństwie.

Kursy doskonalące dla nauczycieli

Od czerwca br. nauczyciele będą mogli uczestniczyć w kursie doskonalącym, który pomoże im przygotować się do prowadzenia zajęć z przedmiotu historia i teraźniejszość od roku szkolnego 2022/2023. Kurs będzie prowadzony online i będzie dostępny na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Szkolenie będzie zorganizowane kaskadowo – w pierwszej kolejności zostaną przygotowani nauczyciele konsultacji/doradcy z placówek doskonalenia nauczycieli, którzy następnie będą prowadzić szkolenie dla nauczycieli nowego przedmiotu.

Program kursu będzie obejmował poznanie treści podstawy programowej nowego przedmiotu, metodykę nauczania oraz materiały i narzędzia edukacyjne do wykorzystania w nauczaniu i uczeniu się tego przedmiotu, w szczególności dostępne na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.

O szczegółach będziemy informować m.in. za pośrednictwem strony internetowej MEiN i Ośrodka Rozwoju Edukacji.

E-materiały

Nauczyciele będą mogli korzystać z już dostępnych e-materiałów zamieszczonych na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej z zakresu historii oraz wiedzy o społeczeństwie. Zasoby te będą zinwentaryzowane pod kątem przydatności do nauczania i uczenia się nowego przedmiotu historia i teraźniejszość. Po inwentaryzacji lista przedmiotów na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej zostanie uzupełniona o nowy przedmiot (historia i teraźniejszość), do którego zostaną przypisane odpowiednie e-materiały. Ministerstwo Edukacji i Nauki podejmuje również starania o uzupełnienie brakujących na platformie zasobów, tak aby nauczyciele nowego przedmiotu mieli dostęp do nich przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego.

Podręczniki

Informacja o podręcznikach do nowego przedmiotu będzie zamieszczana – w miarę  wpływu wniosków o dopuszczenie do użytku szkolnego – na stronie internetowej MEiN.

Zmiany w podstawie programowej przedmiotów historia (zakres podstawowy i rozszerzony) oraz wiedza o społeczeństwie (zakres rozszerzony)

Zakres zmian programowych

W przypadku historii zmiany mają charakter punktowy. Polegają także na wydłużeniu narracji historycznej o okres 2004-2015 z jednoczesną redukcją wybranych zagadnień historycznych w ramach poszczególnych epok.

W przypadku wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony) zmiany wiążą się z zastąpieniem przedmiotu wiedza o społeczeństwie (zakres podstawowy) przedmiotem historia i teraźniejszość (zakres podstawowy), ale polegają również na zmianie koncepcji przedmiotu.

Wymiar godzin historii i wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony)

Wymiar godzin historii w zakresie podstawowym z obecnych 8 zostanie zmniejszony do 7 godzin (w cyklu kształcenia). Lekcje historii w ostatniej klasie liceum ogólnokształcącego i technikum będą realizowane do końca pierwszego semestru.

Wymiar godzin przedmiotów: historia oraz wiedza o społeczeństwie w zakresie rozszerzonym nie ulegnie zmianie w stosunku do stanu obecnego i będzie wynosić odpowiednio: 6 h (historia) i 8 h (wiedza o społeczeństwie) w cyklu kształcenia.

Harmonogram zmian

Zmieniona podstawa programowa historii oraz wiedzy o społeczeństwie (w zakresie rozszerzonym) oraz zmiany w tym zakresie w ramowych planach nauczania dla publicznych szkół będą wdrażane sukcesywnie od roku szkolnego 2022/2023 począwszy od klasy pierwszej liceum ogólnokształcącego i technikum.

Podręczniki

W przypadku podręczników do historii oraz wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony) zmiany tylko w niewielkim zakresie polegają na dodaniu treści nauczania (zagadnień), które nie są obecne w aktualnej podstawie programowej tych przedmiotów. Dlatego też nauczyciele i uczniowie w dalszym ciągu będą mogli korzystać z podręczników już dopuszczonych do użytku szkolnego do tych przedmiotów.

Pozostałe zmiany

Branżowa szkoła II stopnia

Zrezygnowano z przedmiotu wiedza o społeczeństwie, który miał być realizowany w tym typie szkoły od roku szkolnego 2022/2023. Absolwenci branżowej szkoły I stopnia, którzy decydują się na kontynuację nauki w branżowej szkole II stopnia, mieli w toku kształcenia (w szkole podstawowej i w branżowej szkole I stopnia) przedmioty: historia oraz wiedza o społeczeństwie, a od roku szkolnego 2025/2026 – będą po kursie historii i wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej oraz historii, historii i teraźniejszości w branżowej szkole I stopnia.

Branżowa szkoła I stopnia, technikum i branżowa szkoła II stopnia

Dodano przepis, który umożliwia realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego w oddziale, grupie oddziałowej i grupie międzyoddziałowej. Proponowane rozwiązanie ułatwi szkołom prowadzącym kształcenie w zawodach uruchomienie tego kształcenia pomimo mniejszej liczby uczniów w danym zawodzie. Zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego nadal będą odbywały się odrębnie dla każdego zawodu.

Branżowa szkoła II stopnia (dla absolwentów gimnazjum oraz ośmioletniej szkoły podstawowej)

Odstąpiono od określania wymiaru praktyk zawodowych odbywanych przez słuchaczy branżowej szkoły II stopnia, ponieważ wymiar ten został określony w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego.

Źródło: MEiN