Podstawa prawna
Kurator oświaty sprawuje nadzór pedagogiczny nad przedszkolami, szkołami i placówkami publicznymi oraz niepublicznymi na terenie województwa na podstawie:
- Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2025 r. poz. 1043),
- Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2024 r. poz. 15).
Nadzór pedagogiczny realizowany jest poprzez działania planowe i doraźne, w dwóch formach: kontrole i wspomaganie.
Definicja kontroli
Zgodnie z § 2 pkt 9 rozporządzenia MEN, kontrola to działania podejmowane przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny w celu oceny:
- przestrzegania przepisów prawa w zakresie działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i statutowej szkoły/placówki,
- przebiegu procesów kształcenia i wychowania,
- efektów realizowanych działań edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych.
Zakres i czas trwania kontroli planowej
Kontrola planowa:
- wynika z planu nadzoru pedagogicznego zatwierdzonego przez kuratora oświaty,
- jest realizowana z użyciem arkuszy kontroli zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty.
Czas trwania kontroli:
- do 2 dni – przy ocenie przestrzegania przepisów prawa,
- do 5 dni w ciągu dwóch kolejnych tygodni – przy ocenie przebiegu procesów kształcenia i wychowania i efektów realizowanych działań.
Procedura przeprowadzenia kontroli
- Zawiadomienie:
- Dyrektor szkoły/placówki oraz organ prowadzący są informowani co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem kontroli o jej terminie i tematyce.
- Upoważnienie:
-
- Każda kontrola wymaga pisemnego, imiennego upoważnienia zawierającego:
- dane osoby kontrolującej,
- podstawę prawną,
- nazwę i adres szkoły/placówki,
- tematykę, daty rozpoczęcia i zakończenia czynności.
- Każda kontrola wymaga pisemnego, imiennego upoważnienia zawierającego:
- Uprawnienia wizytatora (zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy):
- wstęp do szkoły lub placówki,
- wgląd do dokumentacji dotyczącej nauczania, wychowania, opieki i organizacji pracy,
- wgląd do dokumentów potwierdzających kwalifikacje nauczycieli,
- udział – po wcześniejszym powiadomieniu dyrektora – w posiedzeniach rady pedagogicznej oraz zajęciach,
- przeprowadzanie badań służących ocenie efektywności działalności szkoły.
Protokół kontroli
Po zakończeniu kontroli sporządzany jest protokół zawierający m.in:
- dane szkoły/placówki i dyrektora,
- dane kontrolującego i numer upoważnienia,
- terminy kontroli oraz tematykę,
- opis stanu faktycznego i ujawnionych nieprawidłowości,
- wnioski i zalecenia,
- pouczenie o prawie do zgłoszenia zastrzeżeń.
Terminy przekazania protokołu dyrektorowi:
- do 7 dni roboczych – w przypadku kontroli przepisów prawa,
- do 14 dni roboczych – w przypadku oceny procesów i efektów kształcenia i wychowania.
Zastrzeżenia do ustaleń kontroli
Dyrektor może:
- odmówić podpisania protokołu (z podaniem przyczyn w ciągu 7 dni),
- zgłosić pisemne, umotywowane zastrzeżenia do ustaleń (również w ciągu 7 dni roboczych).
W przypadku zastrzeżeń:
- organ sprawujący nadzór może zarządzić dodatkowe czynności kontrolne,
- może również zmienić treść protokołu lub przekazać pisemne stanowisko wobec zastrzeżeń (w ciągu 14 dni roboczych).
Zalecenia pokontrolne i ich realizacja
- Dyrektor może w ciągu 7 dni złożyć zastrzeżenia do zaleceń.
- W ciągu 30 dni od otrzymania zaleceń lub od dnia nieuwzględnienia zastrzeżeń dyrektor jest zobowiązany do przekazania informacji o realizacji zaleceń:
- kuratorowi oświaty,
- organowi prowadzącemu szkołę/placówkę.
Konsekwencje
Jeżeli szkoła lub placówka albo organ prowadzący prowadzi działalność z naruszeniem przepisów prawa, organ sprawujący nadzór pedagogiczny może polecić, w drodze decyzji, usunięcie uchybień w wyznaczonym terminie.
W przypadku:
- braku usunięcia uchybień,
- niewdrożenia programu poprawy efektywności kształcenia,
- nieuwzględnienia wskazówek kuratora,
organ nadzoru pedagogicznego może wystąpić z wnioskiem o odwołanie dyrektora (wiążącym dla organu prowadzącego) lub – w przypadku szkół prowadzonych przez osoby fizyczne/prawne – cofnąć zezwolenie na prowadzenie szkoły.
W odniesieniu do szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, informacja o braku działań naprawczych przekazywana jest wojewodzie.
Akta kontroli
Wszystkie dokumenty zebrane w trakcie kontroli stanowią akta kontroli, które przechowywane są w Kuratorium Oświaty.