PIRLS 2021 – wyniki Międzynarodowego Badania Postępów Biegłości w Czytaniu

PIRLS 2021 – najważniejsze informacje

• Polscy uczniowie IV klasy szkoły podstawowej zajęli wraz z uczniami z Finlandii 5. miejsce pod względem rozumienia czytanego tekstu i pozostają w ścisłej, światowej czołówce.
• Wyższe wyniki niż Polska osiągnęli uczniowie z Singapuru, Hongkongu, Rosji i Anglii.
• Polscy czwartoklasiści (wraz z uczniami fińskimi) uzyskali najlepszy wynik wśród krajów Unii Europejskiej.
• Polscy uczniowie radzą sobie równie dobrze z tekstami literackimi, jak i użytkowymi oraz wyróżniają się jednym z najwyższych poziomów samooceny umiejętności czytelniczych.
• W Polsce, podobnie jak w większości krajów biorących udział w badaniu, dziewczynki mają lepsze umiejętności czytelnicze niż chłopcy.
• Badanie PIRLS jest jedynym międzynarodowym badaniem porównawczym przeprowadzonym pod koniec pandemii COVID-19.

Wynik polskich uczniów w badaniu PIRLS 2021

16 maja br. zostały opublikowane wyniki Międzynarodowego Badania Postępów Biegłości w Czytaniu – PIRLS 2021. Polscy uczniowie znaleźli się w ścisłej czołówce krajów o najlepszych wynikach. Polski raport z badania przygotował krajowy zespół badania PIRLS w Instytucie Badań Edukacyjnych. Badanie jest organizowane przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Mierzenia Osiągnięć Szkolnych – IEA.

– Badanie obejmuje czwartoklasistów. Jest organizowane raz na pięć lat. Obejmuje głównie umiejętności czytelnicze i rozumienie testu. To samo badanie jest przeprowadzane w kilkudziesięciu krajach na całym świecie, które wyraziły chęć uczestnictwa w tym badaniu – mówił wiceminister Dariusz Piontkowski podczas konferencji podsumowującej wyniki badania.

Polscy czwartoklasiści (wraz z uczniami z Finlandii) uzyskali najlepszy wynik wśród krajów Unii Europejskiej uczestniczących w badaniu (549 pkt.). Znacząco lepsze wyniki uzyskali – podobnie jak w poprzedniej edycji badania – uczniowie z Singapuru (587 pkt.), Hongkongu (573 pkt.), Rosji (567 pkt.) i Anglii (558 pkt.).

10 krajów z najlepszymi wynikami

Co wpływa na umiejętności uczniów?

Wysoki wynik polskich uczniów jest wypadkową wielu czynników, m.in. skutecznej pracy w szkole nad kształceniem umiejętności rozumienia tekstu (zwłaszcza w czasie nauczania zintegrowanego w pierwszych latach nauki w szkole podstawowej), kontekstu kulturowego, w którym czytanie uznawane jest za praktykę wartościową, zaangażowania rodziców w naukę ich dzieci oraz bardzo dobrego wykształcenia kierunkowego i dużego doświadczenia polskich nauczycieli.

Wynik, który osiągnęli polscy czwartoklasiści w 2021 roku, jest niższy niż w poprzedniej edycji badania z 2016 r. Głównych przyczyn tego zjawiska można doszukiwać się w trwającej w latach 2020-2021 pandemii COVID-19. Brak bezpośredniego kontaktu z nauczycielami i rówieśnikami oraz wprowadzenie nauki zdalnej miały wpływ na kształcenie umiejętności sprawdzanych w badaniu także w innych krajach świata. Spadek wyników w stosunku do poprzedniej edycji odnotowano w większości krajów.

Jak czytają polscy czwartoklasiści?

Wyniki badań pokazują, że polska szkoła dobrze wyrównuje luki w umiejętnościach uczniów na pierwszych etapach nauczania. Zróżnicowanie wyników polskich czwartoklasistów jest stosunkowo małe, co oznacza, że ich poziom umiejętności jest wyrównany. Czwartoklasiści z naszego kraju dobrze radzą sobie zarówno z tekstami literackimi, jak i użytkowymi. Lepiej wypadają w umiejętnościach zaawansowanych, takich jak interpretowanie tekstu, niż w umiejętnościach prostszych, jak wyszukiwanie informacji w tekście czy wyciąganie bezpośrednich wniosków.

– Wyraźnie widać także, że Polscy uczniowie potrafią sobie dobrze radzić z bardziej skomplikowanymi operacjami związanymi z interpretacją testu, nieco minimalnie słabiej sobie radzą z prostymi czynnościami. To jest ciekawe, bo wydawałoby się, że te trudności, te bardziej skomplikowane sposoby myślenia, wyciągania wniosków powinny być trudniejsze dla większości uczniów, a u nas z tym akurat jest inaczej – komentował wyniki badania Sekretarz Stanu w MEiN Dariusz Piontkowski.

W Polsce dziewczynki czytają lepiej niż chłopcy. Podobnie jest w prawie wszystkich krajach biorących udział w badaniu. Różnica między dziewczynkami i chłopcami w Polsce jest duża – wyniosła 20 punktów, przy przeciętnej różnicy na świecie wynoszącej 18 punktów.

Polscy uczniowie wyróżniają się jednym z najwyższych poziomów samooceny umiejętności czytelniczych. We wszystkich krajach, w tym w Polsce, wysoki poziom samooceny wiąże się z wyższymi wynikami uzyskiwanymi w badaniu czytania. Wyniki świadczą zatem o tym, że uczniowie w świadomy sposób postrzegają siebie jako czytelników.

O badaniu PIRLS

PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study) to międzynarodowe badanie osiągnięć uczniów w czwartym roku nauki w zakresie umiejętności rozumienia czytanego tekstu. Polska uczestniczy w badaniu PIRLS od 2006 r., a badanie kolejny już raz przeprowadził Instytut Badań Edukacyjnych.

W badaniu PIRLS 2021 wzięło udział ponad 367 tys. uczniów z ponad 12 tys. szkół z 57 krajów i 8 dodatkowych miast i regionów. W badaniu brali również udział rodzice, nauczyciele języka ojczystego oraz dyrektorzy szkół.

– Cieszę się, że po raz kolejny Polska w tych badaniach mogła uczestniczyć. Dla nas to kopalnia wiedzy na temat tego, co dzieje się w polskich szkołach, co można byłoby zmienić, ale także dobra informacja, że polscy uczniowie są na bardzo wysokim poziomie, rozumieją to co czytają, lubią czytać i oby było tak jak najdłużej – podsumował wiceminister.