W oparciu o regulacje prawa oświatowego rekomenduje się zamieszczenie zapisów dotyczących mediacji w statucie szkoły. Warto przy tej okazji dokonać przeglądu całego dokumentu w zakresie wewnętrznej spójności wszystkich regulacji (np. kar stosowanych wobec uczniów) i ich zgodności z aktami prawa wyższego rzędu.
Przykładowe zapisy w statucie szkoły dotyczące możliwości stosowania mediacji w szkole:
SŁOWNICZEK (ilekroć w Statucie jest mowa o mediacji … )
mediacja rówieśnicza – to dobrowolne i poufne poszukiwanie rozwiązania konfliktu między uczniami, w obecności dwóch bezstronnych i neutralnych mediatorów – uczniów, przygotowanych do prowadzenia mediacji rówieśniczej. Konflikty te dotyczą spraw związanych z relacjami między uczniami.
mediacja szkolna – to dobrowolne i poufne poszukiwanie rozwiązania sporu pomiędzy stronami konfliktu w obecności bezstronnego i neutralnego mediatora. Konflikty te dotyczą spraw związanych z relacjami międzyludzkimi i/lub działalnością statutową szkoły. Stronami konfliktu mogą być: nauczyciele, dyrektor, pozostali pracownicy szkoły, uczniowie, rodzice.
CELE I ZADANIA SZKOŁY:
Rozwiązywanie sporów i problemów w sposób twórczy, w tym z zastosowaniem metody mediacji.
PRAWO DO MEDIACJI:
- Uczeń ma prawo do mediacji, o których mowa w § …
- Nauczyciel ma prawo do mediacji , o których mowa w § …
- Uczniowie, nauczyciele i rodzice mają prawo do mediacji.
ZADANIA NAUCZYCIELA:
Do zadań i obowiązków nauczycieli należy w szczególności:
- rozwiązywanie problemów i konfliktów w szczególności z wykorzystaniem metod mediacji albo
- rozwiązywanie konfliktów wśród uczniów w drodze mediacji.
WARUNKI WSPÓŁDZIAŁANIA ORGANÓW SZKOŁY ORAZ SPOSÓB ROZWIĄZYWANIA SPORÓW MIĘDZY NIMI:
- Mediacja jest podstawową formą rozwiązywania konfliktów i ma pierwszeństwo przed innymi sposobami działania w konflikcie.
- Organy szkoły są zobowiązane do współpracy, wzajemnego wspierania się w realizacji zadań, umożliwiając podejmowanie decyzji zgodnie ze swoimi kompetencjami. Zasadą rozwiązywania sporów jest postępowanie mediacyjne, w tym mediacja rówieśnicza.
- Sytuacje konfliktowe pomiędzy organami szkoły rozwiązywane są polubownie w drodze mediacji.
- Organ odpowiedzialny za rozwiązanie sporu powinien dążyć do tego, by organy pozostające w sporze porozumiały się między sobą w drodze mediacji, a gdy to nie jest możliwe, powinien rozstrzygnąć spór przy zachowaniu dalece idącej bezstronności i obiektywności, a także z uwzględnieniem interesów organów pozostających w sporze.
- Sprawy sporne, sytuacje konfliktowe między organami szkoły lub jego członkami (dyrektorem, nauczycielami, rodzicami, uczniami) rozstrzygane są głównie w drodze mediacji:
a) pomiędzy uczniami – prowadzone przez uczniów – są to mediacje rówieśnicze,
b) pomiędzy dyrektorem, nauczycielami, rodzicami – prowadzone przez nauczyciela mediatora lub mediatora zewnętrznego – są to mediacje szkolne. - Dyrektor z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej ze stron tworzy warunki do przeprowadzenia mediacji między stronami sporu z udziałem bezstronnego mediatora.
- W konfliktach pomiędzy uczniami priorytet mają mediacje rówieśnicze.
- Zasady dotyczące organizacji mediacji w szkole określa Regulamin Mediacji, opracowany w oparciu o Standardy mediacji rówieśniczej i szkolnej w szkołach i innych placówkach oświatowych wydane przez Rzecznika Praw Dziecka (2017 r.).
Przydatne materiały: